Vanuit Zelhem wordt in heel Nederland scharrelvlees geleverd van varkens en runderen die gehouden worden volgens de voorschriften van het scharrelkeurmerk. Een groep boeren heeft hiervoor al jaren terug zelf het initiatief genomen en coöperatie Bon Vivant opgericht. Inmiddels biedt Bon Vivant ook vlees aan met het biologische keurmerk en zijn ze op zoek naar veehouders die mee willen doen.
Op het terrein van de regionale slachterij Heinen in Zelhem is het kantoor van Bon Vivant gevestigd. Binnen vertelt Wilco Wibbels over de achtergronden van het bedrijf. Het verkoopt vlees dat gecertificeerd is als scharrel. Daarnaast heeft het bedrijf de laatste jaren ook biologisch gecertificeerd vlees.
Wibbels vertelt over het ontstaan van Bon Vivant: ‘In de jaren tachtig van de vorige eeuw begon een groep van varkenshouders zich ongemakkelijk te voelen bij de ‘normale’ intensieve gang van zaken in de veehouderij’. Samen richtten ze in 1987 coöperatie Bon Vivant op om scharrelvarkensvlees en later ook –rundvlees te gaan verkopen. Varkens komen uit Geesteren, Wehl, de Betuwe en de Polder. De dieren worden door de coöperatie ingekocht, bij Heinen geslacht, uitgebeend door Bon Vivant en vervolgens door het hele land verkocht aan slagers, horeca en kleinere supermarkten.
In veel opzichten was Bon Vivant een pionier: zo waren ze het eerste Nederlandse bedrijf dat zijn leveranciers verplichtte om uitsluitend onder verdoving varkens te castreren en kalveren te onthoornen. Destijds werden er 400 à 500 scharrelvarkens per week geslacht en werd ook Albert Heijn beleverd. Dat is nu minder, zo’n 250 per week. Die teruggang is vooral te verklaren door de opkomst van het biologische varkensvlees, dat steeds meer in de supermarkten kwam te liggen en scharrelvarkensvlees verving. Echter door de huidige grotere aandacht voor dierenwelzijn én bekende vertrouwde herkomst van het varkensvlees, zijn er weer volop kansen voor groei. Een prima concept voor de moderne slager en horeca.
Een derde van de aangevoerde varkens bij Bon Vivant is nu biologisch gecertificeerd. De varkens komen voor de helft uit de Achterhoek (o.a. van De Weert uit Beltrum), de ander helft uit Brabant. ‘Er zit zeker nog steeds groei in de afzet van biologische en scharrelvarkens. Er zijn in Nederland te weinig varkenshouders die de overstap maken’, zegt Wibbels. Voor de veehouders is het grote voordeel van scharrel- en biovlees, dat de prijzen daarvan veel stabieler zijn: die zijn niet direct gekoppeld aan dewereldmarktprijs van regulier vlees en dus lang niet zo dramatisch slecht als bijvoorbeeld in de periode eind 2015, begin 2016. De consumenten waarderen de meerwaarde en het belang van samenwerken op langere termijn.
De kostprijs voor scharrel zit tussen dat van gangbaar en bio in. Dat komt omdat bio strengere eisen stelt aan de herkomst van het veevoer: dat moet ook grotendeels biologisch zijn en daarvan is de kostprijs hoger.
Smaakverschil is er volgens Wibbels ook met gangbaar varkensvlees: de beesten hebben meer beweging gehad, groeien wat langzamer, waardoor het scharrelvlees minder nat is als het gangbare varkensvlees. De complete varkens gaan als ‘scharrel’ of ‘bio-gecertificeerd’ de handel is: er gaat dus niks het gangbare kanaal in, het gehele beest krijgt de meerwaarde die het op de markt heeft. ‘Er is ruimte voor meer varkenshouders. Bij interesse kunnen ze contact opnemen met ons. Zegt het voort!’
Kijk voor meer informatie op de website van Bon Vivant.
